Şirketlerin yeni dönemde güvenli bir şekilde faaliyetlerini sürdürebilmesi ve yeni düzenlemelere hızla uyum sağlanması için iç denetim fonksiyonunun oluşturulması gerekiyor.
Küreselleşen dünya ekonomisi, teknoloji ve bilgi toplumu hizmetlerindeki gelişmelerin yanısıra 2000’li yılların başından bu yana kurumsal yönetim ilkeleri ve şeffaflık yaklaşımının önem kazandığı bir dönemde ülkemizde yeni bir ticaret kanunu yürürlüğe girdi.
Yeni ticaret kanunumuz ile yeni yılda sermaye şirketlerimizin uyum göstermesi gereken muhasebe, mali raporlama, denetim, bilgi toplumu hizmetleri, bilgi güvenliği, faaliyet raporu gibi kurumsal yönetim kalitesini etkileyecek önemli uyum alanları bulunuyor. Ülkemizin dünyanın gelişmiş ekonomileri arasında iddialı hedefler belirlediği bir dönemde ticaret kanunumuzun öngördüğü kurumsal yönetim yaklaşımının iş hayatımız, şirketlerimiz ve ülke ekonomisi açısından öneminin arttığını ifade edebiliriz.
Ülke ekonomisi ve iş hayatımızın kurumsal varlıkları olan şirketlerimizin yeni dönemin gereklerini yerine getirmesi için şirket yönetim kurullarına önemli rol ve sorumluluklar düşüyor. Pay ve menfaat sahiplerinin gerçeğe uygun doğru ve güvenilir bir biçimde bilgilendirilmesi, kamuoyunun aydınlatılması, finansal ve yönetsel şeffaflık için yeni ticaret kanunu şirket yönetim kurullarına sorumluluklar yüklüyor. Söz konusu sorumlulukların yerine getirilebilmesi için şirketler kendi kendilerini denetler hale gelmeli. Şirketlerin bu yeni dönemde güvenli bir şekilde faaliyetlerini sürdürebilmesi, yeni düzenlemelere uyumluluğunun hızla sağlanması için iç denetim fonksiyonunun oluşturulması gerekli kılınıyor.
Tanımına uygun, uluslararası standartlarda, modern ve etkili bir iç denetim fonksiyonu için görüş ve önerilerimize aşağıda yer verdik.
-Şirketlerde iç denetim faaliyetinin amaç, yetki ve sorumlulukları, yönetim kurulu tarafından onaylanmış uluslararası standartlarla uyumlu bir iç denetim yönetmeliği ile belirlenmeli.
-Şirketlerde iç denetim faaliyetini yerine getirecek iç denetçilerin, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) tarafından verilen “iç denetçi sertifikası” edinmeleri şirket üst yönetimi tarafından teşvik edilmeli.
-İç denetim yöneticisi, şirket içinde, iç denetim faaliyetinin gereklerini yerine getirmesine imkan sağlayan bir yönetim kademesine bağlı olmalı.
-Şirketlerde, iç denetim faaliyeti, şirket bünyesinde tam kadro bir iç denetim birimi oluşturarak veya faaliyetin tamamen dışarıdan yürütülmesi şeklinde dış kaynak kullanarak, ya da bu iki yöntemin bileşimi (eş kaynak) ile gerçekleştirilebilir. İç denetim faaliyetinin dışarıdan yürütülmesi durumunda, faaliyetin koordinasyonu ve yönetimi şirket bünyesinde görev alan iç denetim yöneticisinde olmalı.
-Şirketlerde iç denetim faaliyeti risk esaslı hazırlanmış, yönetim kurulu ve denetim komitesi tarafından onaylanmış yıllık bir iç denetim planı çerçevesinde yürütülmeli. İç denetim yöneticisi, şirketin faaliyetlerini, süreçlerini ve bunlara yönelik riskleri de değerlendirerek, denetim kapsamını belirlemeli ve risk esaslı iç denetim planını hazırlamalı.
-Sermaye şirketlerinin bünyesinde uluslararası standartlar çerçevesinde etkin bir iç denetim fonksiyonunun varlığı şirkete katma değer, yönetim kurullarına ise kurumsal yönetim adına güvence sağlıyor.
Ali Kamil UZUN
Türkiye İç Denetim Enstitüsü Kurucu Başkanı
Deloitte Türkiye Yönetim Kurulu Danışmanı
