Elektronik ticaretin düzenlenmesi hakkındaki yasa 2014 yılının Ekim ayında TBMM’de kabul edilmişti. 1 Mayıs 2015 tarihinde yürürlüğe giren bu yasa elektronik ticarette yeni bir dönemi başlattığı gibi, ticaret hayatımızı da derinden etkileyecek. Yasaya göre, hizmet sağlayıcıların elektronik iletişim araçlarıyla sözleşme yapılmadan önce alıcıların kolayca ulaşabileceği şekilde ve güncel olarak tanıtıcı bilgileri sunmaları gerekiyor. Bunun yanı sıra hizmet sağlayıcı varsa mensubu olduğu meslek odası ile meslekle ilgili davranış kurallarını ve bunlara elektronik olarak ne şekilde ulaşılabileceğini belirtecek.
Alıcının, siparişini elektronik iletişim araçlarıyla vermesi halinde; hizmet sağlayıcı, siparişin onaylanması aşamasında ve ödeme bilgilerinin girilmesinden önce, ödenecek toplam bedel de dâhil, sözleşmenin şartlarının alıcı tarafından açıkça görülmesini sağlayacak. Hizmet sağlayıcı, alıcının siparişini aldığını elektronik iletişim araçlarıyla teyit edecek.
Ticari iletişimin ve bu iletişimin adına yapıldığı gerçek ya da tüzel kişinin açıkça belirlenebilir olmasını sağlayan bilgiler sunulacak. İndirim ve hediye gibi promosyonlar ile promosyon amaçlı yarışma veya oyunların nitelikleri açıkça belirtilecek, bunlara katılımın ve bunlardan faydalanmanın şartlarına kolayca ulaşılabilecek, açık ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde anlaşılır olacak.
TİCARİ E-İLETİLER ONAY OLMADAN GÖNDERİLEMEYECEK
Ticari elektronik iletiler, alıcılara ancak önceden onayları alınmak kaydıyla gönderilebilecek. Bu onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabilecek.
Alıcının kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla iletişim bilgilerini vermesi halinde, temin edilen mal ve hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari iletiler için ayrıca onay alınmayacak. Bunun yanı sıra esnaf ve tacirlere önceden onay alınmaksızın ticari elektronik iletiler gönderilebilecek.
Ticari elektronik iletinin içeriğinin, alıcıdan alınan onaya uygun olması gerekecek. İletide, göndericinin tanınmasını sağlayan bilgiler ile telefon, faks, kısa mesaj numarası ve elektronik posta adresi de yer alacak. İletide, iletinin konusu, amacı ve başkası adına yapılması halinde kimin adına yapıldığına ilişkin bilgilere de yer verilecek.
SÖZLEŞMELERDE ŞEFFAFLIK
Alıcılar diledikleri zaman, hiçbir gerekçe belirtmeksizin ticari elektronik iletileri almayı reddedebilecek. Hizmet sağlayıcı, ret bildiriminin elektronik iletişim araçlarıyla kolay ve ücretsiz olarak iletilmesini sağlayacak ve gönderdiği iletide buna ilişkin gerekli bilgileri sunacak. Ret talebinin ulaşmasının ardından hizmet sağlayıcı, 3 iş günü içinde alıcıya elektronik ileti göndermeyi durduracak.
Aracı hizmet sağlayıcılar, mesajların içeriğini kontrol etmek ve hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü olmayacak. Fakat hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı, elde ettiği kişisel verilerin saklanmasından ve güvenliğinden sorumlu olacak. Kişisel verileri, ilgili kişinin onayı olmaksızın üçüncü kişilere iletemeyecek ve başka amaçlarla kullanamayacak.
KURALLARA UYMAYANLARI BÜYÜK CEZALAR BEKLİYOR
Kanundaki yükümlülükleri yerine getirmeyen ya da şartları uygulamayanlar hakkında, 1.000 TL ile 15.000 TL arasında değişen idari para cezaları uygulanacak. Kimden geldiği belli olmayan mesaj ve ileti gönderenlere 1.000 TL ile 10.000 TL arasında değişen tutarda idari para cezaları verilecek.
Elektronik iletileri alıcılara onayları alınmadan gönderen ve gönderdiği elektronik iletinin içeriği alıcıdan alınan onaya aykırı olan hizmet sağlayıcıya 1.000 TL’ den 5.000 TL’ye kadar idari para cezası uygulanacak. Ticari elektronik iletileri alıcılara önceden onaylarını almadan birden fazla gönderen hizmet sağlayıcılara ise bu cezalar 10 kata kadar artırılarak uygulanacak ve 10.000 TL’den 50.000 TL’ye kadar idari para cezaları verilecek.
Yapılan bu düzenleme ürün ve hizmet tanıtımlarından bunalan tüketicileri biraz olsun rahatlatacak. Bununla birlikte ürün ve hizmetlerini tanıtmak açısından işletmeleri oldukça zorlayacak. Bu nedenle bugünlerde birçok işletme ticari elektronik ileti gönderebilmek için müşterilerinden izin almaya çalışıyor, çeşitli kampanyalar yapıyor ve hediyeler veriyor.
Cezalarla karşılaşmamak için işletmelerin bu düzenlemeye uyum sağlamaları, müşterilerinden gerekli izni almaları veya rekabette geri kalmamak için sosyal medya ve internet gibi kanalları daha etkili kullanarak müşterilerine ulaşmanın farklı yöntemlerini bulmaları gerekiyor.
Bakış Açısı
Gürdoğan Yurtsever
Türkiye İç Denetim Enstitüsü
(TİDE) Başkanı
yurtsever@turcomoney.com
