KAHİRE (AA) – Türkiye’nin Kahire Büyükelçisi Salih Mutlu Şen'in eşi Ayşen Balçık Şen tarafından 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla Mısırlı kadın Türkolog ve gazetecilere iftar verildi.
Büyükelçilik rezidansında düzenlenen iftar programında, Türk tarihinde iz bırakmış Zeynep Kamil Hanım, Prenses Kadriye Hüseyin, Emine Fuat Tugay, Şule Yüksel Şenler, Cahide Sonku, Sabiha Gökçen, Halide Edip Adıvar, Alev Alatlı ve Fatma Aliye Topuz tanıtılırken, iftarda Türk mutfağından yemekler yer aldı.
Etkinlikte konuşan Şen, mübarek ramazan ayında 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle kadınlarla bir araya gelmekten duyduğu memnuniyeti ifade ederek, Türk tarihinde iz bırakan 9 değerli kadını saygı ve rahmetle andı.
Etkinlikte tanıtılan tarihe iz bırakan Türk kadınları şöyle:
– Zeynep Kamil Hanım
Zeynep Kamil Hanım (1828-1884) Mısır Valisi ve modern Mısır'ın kurucusu Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın kızıdır.
Hayır severliğiyle tanınan Zeynep Kamil Hanım'ın İstanbul'da 1862'de Zeynep Kamil Hastanesi kurdu. Hastane bugün Kadın ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ismiyle faaliyet gösteriyor.
Yusuf Kamil Paşa, Mehmet Ali Paşa'nın Meclis Katibi iken Zeynep Hanım'la Kahire'de evlendi. Zorla boşandıktan sonra İstanbul'da Padişah'ın himayesiyle Yusuf Kamil Paşa ile tekrar evlendi.
Yusuf Kamil Paşa ileride Osmanlı Sadrazamı oldu. Zeynep Kamil Hanım, vefatının ardından eşiyle birlikte İstanbul'da aynı hastanenin bahçesine tek türbe içine defnedildi.
-Prenses Kadriye Hüseyin
Prenses Kadriye Hüseyin (1888-1955), Mısır Sultanı Hüseyin Kamil'in kızıdır ve Osmanlı-Türk edebiyatının Mısır'daki temsilcilerindendi.
Tanzimat döneminin "aydın kadınları" arasında yer alan Prenses Kadriye Hüseyin, gazeteci kimliği ve mücadeleci ruhuyla dikkat çekti.
Hüseyin'in, Türkçe olarak kaleme aldığı birçok eser bulunmaktadır. Bu eserlerden biri de "Büyük İslam Kadınları"dır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün önderlik ettiği Türk Milli Hareketini destekleyen Hüseyin, "Mukaddes Ankara'dan Mektuplar" kitabını yazdı.
Kadın hakları konusunda hem Türkiye'de hem de Mısır’da önemli çalışmalar yaptı.
-Emine Fuat Tugay
Uluslararası üne sahip bir ressam ve yazar olan Emine Fuat Tugay (1890-1975), Osmanlı-Türk/Mısır kökenli bir büyük ailenin ferdi olarak dünyaya geldi.
Tugay'ın hayatının en önemli eseri, Türk-Mısır ortak tarihine ışık tutan "Üç Asır-Mısır ve Türkiye'de Bir Ailenin Tarihi" adlı kitap oldu.
Emine Fuat Tugay'ın eşi Hulusi Fuat Tugay, 1950'lerde Türkiye'nin Kahire Büyükelçisi olarak görev yaptı.
Tugay, Mısır Valisi Hıdiv İsmail Paşa ve Osmanlı Sadrazamı Gazi Ahmet Muhtar Paşa'nın da torunudur.
– Şule Yüksel Şenler
Türk yazar ve gazeteci Şule Yüksel Şenler (29 Mayıs 1938-28 Ağustos 2019), hayatı boyunca Türk toplumunda muhafazakar kadınların statüsünü güçlendirmek için çalıştı.
1960'ların sonlarına doğru kadınların kamusal alana katılımında önde gelen bir rol model haline gelen Şenler, en çok satan romanı "Huzur Sokağı", Türkiye'de "Birleşen Yollar" adıyla sinemaya ve Huzur Sokağı adıyla televizyon dizisine uyarlandı.
-Cahide Sonku
Türkiye'nin ilk kadın film yönetmeni Cahide Sonku (1916-1981), 1930'lu yıllarda sinema kariyerine adım attı.
Kısa sürede Türkiye'nin en parlak yıldızlarından biri olan Sonku, 1953 yılında yönettiği "Vatan ve Namık Kemal" filmiyle yönetmenlik alanında da öncülük etti.
Türk sinemasında kadınların önünü açan Sonku'nun etkisi, günümüzde halen sinema sektöründe hissediliyor.
-Sabiha Gökçen:
Sabiha Gökçen (1913-2001), dünyanın ilk kadın savaş pilotu olarak tarihe geçti.
Türkiye'nin modernleşme sürecinin sembollerinden olan Gökçen, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk tarafından evlat edindi ve askeri havacılık eğitimi aldı.
Türk Hava Kuvvetleri'nde aktif görev yaparak kadınların bu alanda da varlık gösterebileceğini kanıtlayan Gökçen'in ilham verici mirası, birçok kadının havacılık alanında kariyer yapmasına öncülük etti.
Gökçen'in adı, İstanbul’un Anadolu yakasındaki ikinci havalimanına verilerek yaşatıldı.
-Halide Edib Adıvar
Yazar, aktivist, siyasetçi, öğretmen ve akademisyen Halide Edib Adıvar (1884-1964), "Onbaşı Halide" unvanıyla da tanınıyor.
Cumhuriyet döneminin en önemli gerçekçi roman yazarlarından olan Adıvar, eserlerinde kadının eğitimi ve toplumdaki yerini ele aldı, yazılarıyla kadın haklarını savundu.
Adıvar'ın romanlarının birçoğu sinemaya ve televizyona uyarlanarak, geniş kitleler tarafından ilgiyle okundu.
-Alev Alatlı
Yazar, ekonomist, sosyolog ve fikir insanı Alev Alatlı (1944-2023), edebiyat dünyasında derin izler bıraktı.
Romanları ve makaleleriyle toplum, tarih ve siyaset konularına farklı açılardan yaklaşarak geleneksel anlatıları sorgulayan Alatlı, ekonomi ve felsefe alanındaki güçlü altyapısı sayesinde kültürel farkındalığın artmasına önemli katkılar sundu.
Alatlı'nın aldığı ödüller arasında, 1986 Türkiye Yazarlar Birliği Roman Ödülü, 2006 Aleksandrovich Solzhenitsyn Edebiyat Ödülü, 2012 Türkiye Yazarlar Birliği Onur Ödülü ve 2014 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü bulunuyor.
Alatlı'nın eserleri, Türk edebiyatında ve düşünce dünyasında etkisini sürdürüyor.
-Fatma Aliye Topuz
Türkiye'nin ilk kadın romancılarından ve öncü düşünürlerinden Fatma Aliye Topuz (1862-1936), kadın hakları ve eğitimi için mücadele ederek, eserlerinde toplumsal meseleleri ele aldı.
Topuz'un "Muhadarat" adlı eseri, Osmanlı'nın son döneminde kadınların geleneksel konumunu sorgulayan önemli çalışmalar arasında gösteriliyor.
Topuz'un fikirlerine ve mirasına duyulan saygının bir göstergesi olarak, 2009 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyeti'nin 50 liralık banknotlarında portresi yer aldı.
