PEKİN (AA) – Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’daki başkanlık seçimleri, iktidardaki Demokratik İlerici Partinin (DPP) adayı, görevdeki Başkan Yardımcısı Lai Ching-te’nin zaferiyle sonuçlandı.
Merkezi Seçim Komisyonunun bildirdiği kesin olmayan sonuçlara göre, sandıkların yüzde 99,7’sinin açıldığı seçimde, oyların yüzde 40,5’ini alan Lai, ipi göğüsledi.
Lai’nin en yakın rakibi, ana muhalefetteki Milliyetçi Partinin (Koumintang/KMT) adayı Yeni Taipei Belediye Başkanı Hou Yu-ih oyların yüzde 33,49’unu, Tayvan Halk Partisi (TPP) adayı Ko Wen-je ise yüzde 26,46’sını alabildi.
Lai, seçim zaferiyle DPP’yi iktidardaki üçüncü dönemine taşırken, Ada’da hükümetin gelecek 4 yıldaki lideri olacak.
Seçimde Başkan Yardımcısı adayı olarak Lai ile yarışan Tayvan’ın eski Washington Temsilcisi Hsiao Bi-khim de onun yardımcılığını üstlenecek.
– “Demokrasi ile otoriterlik arasında tercihimiz demokrasi”
Lai, zafer konuşmasında, Tayvan halkına DPP’ye desteği için teşekkür ederken seçimin sonucunun, “Tayvan’ın demokrasi ile otoriterlik arasındaki tercihinin demokrasi olduğunu gösterdiğini” vurguladı.
Seçimlerin Tayvan demokrasisinde yeni bir sayfa açtığını ifade eden Lai, “Tayvan, dünyanın her yerindeki demokrasilerle yan yana yürümeyi sürdürecek.” dedi.
Lai konuşmasında, egemenlik ihtilafı içinde oldukları Çin’e de mesaj vererek, “Bu seçim Tayvan halkının demokraside ısrarını göstermiştir. Umarız bu ses Tayvan Boğazı’nın karşı yakasında da duyulur.” ifadelerini kullandı.
Çin ile ilişkilerde çatışma riskinin ancak diyalog ve etkileşimle ortadan kaldırabileceğine işaret eden Lai, “Kuşatma yerine etkileşimi, cepheleşme yerine diyaloğu tercih etmeliyiz. Barışa ve ortak refaha ulaşmanın tek yolu, eşitlikten ve demokratik diyalogdan geçiyor.” diye konuştu.
– Ana muhalefet adayı yenilgiyi kabul ederek Lai’yi kutladı
Lai’nin en yakın rakibi, ana muhalefet partisi KMT’nin adayı Hou Yu-ih, destekçilerine hitaben yaptığı konuşmada, yenilgiyi kabul ederek rakibini kutladı.
Destekçilerinden “hayal kırıklığına uğrattığı için” özür dileyen Hou, “Tayvan halkının nihai seçimine saygı duyuyorum.” dedi.
TPP’nin adayı Ko Wen-je de destekçilerine teşekkür ederken seçim yenilgisinin cesaretlerini kırmaması gerektiğini, sonuçların Tayvan siyasetinin artık iki büyük partinin güdümünde olmadığını kanıtladığını, TPP’yi “muhalefetin kilit gücü” haline getirdiğini söyledi.
– Hiçbir parti Meclis’te çoğunluğu sağlayamadı
Öte yandan başkanlık seçimleri ile yapılan parlamento seçimlerinde hiçbir parti Meclis’te çoğunluğu sağlayacak sayıda sandalye kazanamadı.
Kesin olmayan sonuçlar, Yasama Meclisindeki 113 sandalyeden 51’ini DPP’nin, 52’sini KMT’nin, 8’ini TPP’nin, 2’sini ise bağımsızların kazandığını gösteriyor.
İktidar partisi, 2020’deki parlamento seçimlerinde kazandığı 61 sandalyenin 10’unu bu seçimde kaybetti.
Başkanlık sisteminin uygulandığı Tayvan’da Lai’nin hükümet kurabilmek için Meclis çoğunluğuna ihtiyacı yok fakat yasa çıkarabilmesi için salt çoğunluk olan 57 milletvekilinin desteğini alması, bunun için de muhalefet partileriyle uzlaşması gerekiyor.
DPP iktidarında 2016’dan bu yana, iki dönemdir Ada’nın lideri Tsai Ing-wen, görev süresi dolduğundan bu seçimde aday olmamıştı.
Ada’nın yeni seçilen lideri ve yardımcısı Lai Ching-te, Tsai’nin görev süresinin dolacağı 20 Mayıs’ta yemin ederek göreve başlayacak.
Yeni seçilen Yasama Meclisi ise 1 Şubat’ta toplanacak.
