ANKARA/SARAYBOSNA (AA) – NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Bosna Hersek'teki Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) Başkanı Milorad Dodik'in ceza almasının ardından ülkede başlayan gerilimden endişe duyduğunu belirterek, "Artık 1992 yılında değiliz ve o zamanki gibi bir güvenlik boşluğu oluşmasına izin vermeyeceğiz." dedi.
Başkent Saraybosna'da Başkanlık Konseyi üyeleriyle toplantısının ardından ortak basın toplantısında konuşan Rutte, NATO'nun Bosna Hersek ve bölgedeki barışın, güvenliğin ve istikrarın sürmesine yönelik desteğini teyit ederek, "NATO, Bosna Hersek'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tam olarak desteklemektedir. Dayton Barış Anlaşması bu ülkede barışın temel taşıdır ve buna saygı gösterilmelidir." diye konuştu.
Ülkedeki gerginliğe ilişkin endişelerini paylaşan Rutte, "Güvenlik durumuyla ilgili endişeleri duyuyorum ancak açık konuşmak gerekirse, artık 1992 yılında değiliz ve o zamanki gibi bir güvenlik boşluğu oluşmasına izin vermeyeceğiz. Uluslararası toplum burada ve sizin aracılığınızla NATO da dahil olmak üzere güçlü desteğimizi sürdürmeye kararlı." ifadelerini kullandı.
NATO'nun ülkenin silahlı kuvvetlerine, savunma ve güvenlik reformlarına verdiği desteğin gelişerek süreceğini dile getiren Rutte, silahlı kuvvetlere yönelik yatırımların artırılmasının önemine işaret etti.
– "Siyasi liderlerin, üzerlerine düşeni yapmaları elzemdir"
Barış anlaşmasının beraberinde getireceği ulusal kurumları zayıflatacak herhangi bir eylemin kabul edilemez olduğunu vurgulayan Rutte, ülkenin istikrar ve güvenliğine doğrudan tehdit oluşturan eylemlerden kaçınılması gerektiğini vurguladı.
Rutte, "Dayton Barış Anlaşması'nda belirtildiği üzere egemenliğiniz ve toprak bütünlüğünüz bölgenin güvenliği ve istikrarı için temel unsurlar olmaya devam ederken, sizinle birlikte ve egemen kararlarınız doğrultusunda ilerlemeye hazırız. Dolayısıyla Bosna Hersek, NATO'nun sarsılmaz desteğine güvenebilir." dedi.
Ülkedeki gerginliği çözmenin, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi üyelerinin görevi olduğunu dile getiren Rutte, "Burada sorumluluk almak Bosna Hersek'in siyasi liderlerine, yani siz üçünüze düşmektedir. Sizden başka yetkili yok. Bunu yapmak zorundasınız." diye konuştu.
Rutte, "Siyasi liderlerin, üzerlerine düşeni yapmaları elzemdir. Uzlaşma ve kalıcı barışa yönelik samimi bir kararlılıktan tüm bölge faydalanacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
– "NATO'nun güvenlik boşluğunu desteklememesi günün en önemli mesajı"
Bosna Hersek Devlet Başkanlığın Konseyi Başkanı ve Sırp üyesi Zeljka Cvijanovic, Bosna Hersek'te farklı bakış açılarının olduğunu belirtti.
Ülkedeki krizin Yüksek Temsilci Christian Schmidt'in yüzünden çıktığını savunan Cvijanovic, "NATO ile ilişkilerimizin iyi olmasını istiyoruz. Mevcut kriz sonucunda hepimizin başı ağrıdı, buna gerek yoktu. Rutte, Bosna Hersek'teki herkesin dostu ve bu nedenle her şeyi açıkça konuşabildik." dedi.
Konseyin Boşnak üyesi Denis Becirovic de Rutte ile toplantının Bosna Hersek halkı için cesaret verici olduğunu ifade ederek, "NATO, Bosna Hersek'teki güvenlik boşluğuna destek vermeyecek. Bence bugünün en önemli mesajı buydu." diye konuştu.
Bosna Hersek'in 1992-1995'te yaşadığı savaştan bu yana en zor günlerini yaşadığını söyleyen Becirovic, "Gördük ki ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya, İtalya, Türkiye, AB, NATO ve tüm dünya (Bosna Hersek'in iki entitesinden biri Sırp Cumhuriyeti) RS'nin attığı adımları endişeyle karşıladı. Bosna Hersek, NATO üyesi olmamasına rağmen NATO ile oldukça iyi ilişkilere sahip ülkelerden." değerlendirmesinde bulundu.
Becirovic, bölgenin istikrarsızlaşmasından sadece Moskova'nın kazançlı çıkacağını savundu.
Konseyin Hırvat üyesi Zeljko Komsic ise Rutte ile toplantıdan çıkan sonuçlara imza atmaya hazır olduğunu kaydederek, Bosna Hersek'te savunma alanına daha fazla yatırım yapılması gerektiğinin altını çizdi.
– Bosna Hersek'te RS Başkanı Dodik'in anayasaya aykırı uygulamaları
Bosna Hersek Mahkemesi, ayrılıkçı söylemleriyle gündeme gelen RS Başkanı Dodik hakkında "Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymadığı" gerekçesiyle 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasi yasak cezası vermişti.
Mahkeme kararının hemen ardından RS Ulusal Meclisinde (NSRS) yapılan oylamada devlet kurumları olan Bosna Hersek Yüksek Yargı ve Savcılık Konseyi (VSTV), Bosna Hersek Savcılığı, Bosna Hersek Mahkemesi ve Bosna Hersek Araştırma ve Koruma Ajansının (SIPA) RS entitesindeki faaliyetleri yasaklanmıştı.
Ülke anayasasına aykırı olan kararları imzaladığını duyuran RS Başkanı Dodik, sözde yasaların yürürlüğe girmesinden sonra mahkemenin ve savcılığın çağrılarına cevap vermeyeceğini açıklamıştı.
Ulusal medyada kararları "darbe" olarak nitelenen Dodik'e ülke içinden ve ülke dışından çok sayıda devlet adamı, sivil toplum kuruluşu temsilcisi ve gazeteciden tepki açıklaması gelmişti.
