SARAYBOSNA (AA) – Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da, Yüksek Temsilci Christian Schmidt'in ülkeyle ilgili kararlar alması protesto edildi.
Saraybosna'daki Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) önünde düzenlenen "demokrasiye koyulan ambargoyu durdurun" sloganlı protesto, ReStart isimli dernek tarafından organize edildi.
Organizatörler, Bosna Hersek'teki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanı Milorad Dodik'in son zamanlarda yaptığı ayrılıkçı açıklamaları ve Schmidt'in ülkeyle ilgili kararlar almasından duydukları memnuniyetsizlikleri dile getirmek için toplandıklarını kaydetti.
OHR önünde toplanan yüzlerce gösterici burada, "Schmidt git OHR kal", "Vatandaşlar demokrasiye koyulan ambargoya karşı", "Devlet mülkünü vermiyoruz", "Bosna Hersek egemen bir devlet aklınızda tutun" yazılı dövizler ve Bosna Hersek bayrağı taşıdı.
– "Bosna Hersekliler tüm dünyada cesaret ve kararlılıklarıyla bilinirler"
ReStart'tan Suad Djozic, "Bosna Hersek, Avrupa Birliği (AB) üyesi tüm devletler gibi normal ve işlevsel bir devlet olmalıdır. Bu tür normal ülkelerde vatandaşlar eşit haklara sahip olabilir. Tek isteğimiz, hepimizin normal bir devlete sahip olması ve kanun önünde eşit olmamız." diye konuştu.
Göstericilerden Slobodanka Krstanovic, Schmidt'in ülke hakkında aldığı kararları eleştirirken diğer bir gösterici Almedina Muftic, Bosna Hersek'in "faşist politikalara izin vermeyeceğini" söyledi.
Katılımcılardan Benjamin Cuvic de göstericilerin Bosna Hersek'i korumak için bir araya geldiğine işaret ederek "Bosna Hersekimiz için verdiğimiz ısrarlı mücadele için burada olan herkese teşekkür ederim. Bosna Hersekliler tüm dünyada cesaret ve kararlılıklarıyla bilinirler. Burada bunu dünyaya kanıtlayacağız." değerlendirmesinde bulundu.
– Dodik'in, "Sırp Cumhuriyeti, Sırbistan ile ortak devlet olsun" açıklaması
Bosna Hersek'in iki entitesinden biri olan RS'nin Başkanı Dodik, katıldığı bir törende Sırpların özgürlüklerini kazanması için mücadele etmeye devam edeceğini ifade ederek "Bu bir tehdit değil, sadece RS halkının yerli yerinde olması temennisi. Bir gün RS ve Sırbistan'ın ortak bir devlet olmasını isteriz." diye konuşmuştu.
Sırpların ulusal kimliklerinin kabul görmediğini iddia eden Dodik, "Bizler Bosnalı Sırp değiliz. Nerede yaşarsak yaşayalım biz Sırp halkıyız." ifadelerini kullanmıştı.
Dodik ayrıca, RS yetkililerinin eylem planını ve Bosna Hersek'teki kurumlarda görev alan Sırpların "taşınmaz mülkler" konusunda sergileyeceği tutumları içeren bir bildiri imzaladıklarını duyurmuştu.
Kurumlarda "taşınmaz mülklerin" RS'ye ait olduğuna dair tutum sergileyeceklerini belirten Dodik, söz konusu bildirinin 21 maddeden oluştuğunu, Dayton Barış Anlaşması'na aykırı bir durumun olmadığını savunmuştu.
Dodik, RS Ulusal Meclisi'nin (NSRS) 26 Nisan'da bir oturum daha düzenleyeceğini ifade ederek, bu oturumda Bosna Hersek Anayasa Mahkemesindeki Sırp hakime istifa etmesi yönünde çağrıda bulunacaklarını söylemişti.
– Schmidt, seçim akşamı "yasa dayatmıştı"
Bu arada, Schmidt, ülkede 2 Ekim 2022'de yapılan genel seçim akşamı sandıkların kapanmasının ardından yazılı açıklama yayımlayarak ülkede tartışmalara ve siyasi krize neden olan seçim yasasını "işlevsellik" paketi adı altında, "dayatma" olarak nitelendirilen yetkileri kapsamında yürürlüğe koymuştu.
"İşlevsellik paketi" olarak adlandırılan kararlar kapsamında, Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) Halklar Meclisindeki kurucu halkların (Boşnak, Hırvat, Sırp) delege sayısı 17'den 23'e çıkartılmış, Hırvat Demokrat Birliği'nin (HDZ) temsil hakkının güçlenmesinin önünü açan bu kararla, Hırvatların birçok konuda söz sahibi olabileceği iddia edilmişti.
Seçimin ardından siyasi partiler arası yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle FBIH hükümeti kurulamazken, 6 Nisan'da sona eren hükümet kurma süreci için Yüksek Temsilci Schmidt'in bir kez daha müdahale etmesi çağrısında bulunulmuştu.
– Bosna Hersek'te OHR ve Yüksek Temsilci
Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması'nın getirdiği karmaşık siyasi yapının yanı sıra ülkede yine Dayton ile oluşturulan OHR ihtiyaç durumunda yasa çıkartabilecek yetkiye sahip.
OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek'te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik, ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.
Birleşmiş Milletlere (BM) her yıl Bosna Hersek'teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor sunan Yüksek Temsilci, "Bonn yetkileri" olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa çıkartabiliyor.
