ANKARA (AA) – ENES TAHA ERSEN – Kendisi de işitme engelli olan işaret dili tercümanı, bankacı Şule Denli, toplumda işaret dilinin yaygınlaşmasının önemli olduğunu belirterek, "İşitme engelliler için de tıpkı Türkçe, Almanca, Fransızca gibi uluslararası işaret dili var. Farklı ülkelerdeki işitme engelliler bu uluslararası ortak dilde konuşabiliyor. Biz herkesin bu dili öğrenmesi gerektiğini düşünüyoruz." dedi.
Hazırladığı projelerle işitme engellilere yönelik farkındalık oluşturmayı amaçlayan 33 yaşındaki Denli, AA muhabirine, anne ve babasının da doğuştan işitme engelli olduğunu anlattı, çocukluğu ve eğitim hayatı boyunca zorluklarla karşılaştığını söyledi.
İlkokul, ortaokul ve lise eğitimini işitme engellilere yönelik okullarda tamamladığını aktaran Denli, daha sonra Gazi Üniversitesi Bilgi Yönetimi Bölümünü kazandığını ancak üniversiteye adaptasyon sürecinin zorlu geçtiğini dile getirdi.
Üniversitede ilk kez alışkın olduğundan farklı ortama girdiğini aktaran Denli, "Üniversiteye başladığımda ilk defa konuşan bir toplulukla karşılaştım. Bu oldukça zordu. Engelleri aşamayacağım diye çok fazla endişeleniyordum fakat üniversiteden başarılı şekilde mezun oldum." dedi.
-"Olmaz dediğimiz her şeyin yapılabileceğini gördük"
Eğitiminin ardından dernekler ve sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarına katılan Denli, hem işitme engelli çocukların topluma kazandırılması hem de eğitimden geri kalmamaları için faaliyetler yürüttüklerini belirtti.
Denli, üniversite yıllarında katıldığı Dünya Bankasının düzenlediği uluslararası projeyle, engeller konusundaki bakış açısının tamamen değiştiğini kaydederek, elde ettikleri başarının hayatında dönüm noktası olduğunu ifade etti. Denli "20 ülkeden katılımcıyla yapılan bir projeydi. 'Birinci olabilir miyiz?' diye düşünüyorduk hayallerimiz gerçekleşti, birinci olduk. Sonrasında 'olmaz' dediğimiz her şeyin yapılabileceğini gördük ve işitme engelliler olarak 'biz de yapabiliriz' dedik." ifadesini kullandı.
Yaptıkları çalışmalarla engelli olmayan kişilere de ulaşabildiklerini gördüğünde eşit olduklarını daha çok hissettiğini ve bunun kendisini çok mutlu ettiğini kaydeden Denli, şöyle devam etti:
"Ben engellerle karşılaşacağımı düşünürken inancım daha da körüklendi. İki proje kazandım. Daha sonra engelli olan, olmayan kişilerle bir araya gelip Gülün Şifresi adlı filmi çektik ve bu film farklı dillerde gösterime girdi. Ödüllere aday gösterildi. Bu beni çok duygulandırdı. Film, işaret diliyle çekildi. Engelsiz kişiler de filmi altyazılı izliyordu. İşitme engellilerin filmini konuşanların izlemesi benim için çok gurur vericiydi. Burada eşit olduğumuzu gördüm."
– "Engellerin olmadığını, beraber yaşayabileceğimizi düşünüyoruz"
Denli, hazırladığı bilgilendirici içeriklerle işitme engelli kişilerin her şeyi başarabileceğini topluma göstermek istediğini anlatarak, engeline rağmen hiçbir aktiviteden geri kalmadığını, herkes gibi her şeyi yapabildiğini ifade etti.
İnsanlara "evet bunların engelleri yokmuş" dedirtecek projelerin üzerinde çalıştıklarına işaret eden Denli, televizyonda yayımlanmak üzere birkaç bölümlük belgesel hazırladıklarını, belgeselin ilk bölümünün çekimlerinin tamamlandığını söyledi.
Denli, hedeflerinin işitme engelliler için televizyon kanalı açmak olduğunu belirterek, "Yalnızca ekranın sağ köşede bulunduğumuz bir televizyon değil, farkındalık yaratacak bir proje. Ben EBA TV'de çocuklara yarışma programı düzenledim. TRT'de de yeni bir belgeselimiz yayınlanacak. İnsanların bizi görüp 'evet bunların engelleri yokmuş' demelerini istiyoruz. Bu sayede engellerin olmadığı bir dünyada beraber yaşayabileceğimize inanıyoruz." diye konuştu.
– "İşaret dili öğrenmek isteyenlerin sayısı da artıyor"
Denli, işitme engelliler için artık pek çok şeyin daha kolay olduğunu kaydederek, sivil toplum kuruluşları ve devlet girişimiyle işitme engellilerin önündeki engellerin teker teker kaldırıldığını dile getirdi.
Önceki yıllarda pek çok kamu hizmetine ulaşamadıklarına dikkati çeken Denli, artık kamu kurumları da dahil birçok alana daha fazla erişebildiklerini ifade etti. Denli, "Türkiye'de işaret dili ile görüşülebilen 112 servisi açıldı, ESİM (Engelsiz Sağlık İletişim Merkezi) açıldı. İletişim alanlarımız bu sayede çok daha rahatladı." diye konuştu.
Denli, engelli kişilerin sosyal yaşamlarında çeşitli zorluklarla karşılaştıklarına dikkati çekerek, "Daha önceden televizyonlarda altyazı ve tercümanlar yoktu. Bu çok büyük problemdi bizim için. Şimdi tercümanlar ve altyazı seçenekleri mevcut artık işaret dili öğrenmek isteyenlerin sayısı da artıyor. Dvlet kurumlarında engellilerin yaşamını kolaylaştıracak uygulamalar hayata geçirildi. İlerleyen dönemlerde daha da rahat edeceğimizi düşünüyorum." dedi.
Türkiye'nin ilk işitme engelli tercümanı olan ve uluslararası işaret dilini de bilen Denli, "İşitme engelliler için de tıpkı Türkçe, Almanca, Fransızca gibi uluslararası işaret dili var. Farklı ülkelerdeki işitme engelliler bu uluslararası ortak dilde konuşabiliyor. Biz herkesin bu dili öğrenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Konuşan kişilerin de bu dili öğrenmelerini istiyoruz." ifadesini kullandı.
