DUBAİ (AA) – NURAN ERKUL – Uluslararası Ticaret Odası (ICC) Genel Sekreteri John Denton, ABD'nin açıkladığı gümrük tarifeleriyle tek başına küresel ticaret savaşına neden olamayacağını belirterek, "Ancak diğer ülkelerin nasıl tepki vereceğine bağlı olarak bir küresel ticaret savaşı çıkabilir. Burada her iki faktörün birleşimi önemli." dedi.
Denton, Dubai'de bu yıl 12'ncisi düzenlenen Dünya Hükümetler Zirvesi kapsamında, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Küresel ekonomi ve ticarette her zaman volatilite olduğunu söyleyen Denton, ancak son dönemde bunun arttığını ve ekonomik politika yaklaşımının alışılmadık olduğunu dile getirdi.
Denton, ABD Başkanı Donald Trump'ın ülke ekonomisinin büyümesini devam ettirmek istediğini ama tarifelerin bazı detaylarını anlamakta zorlandıklarını ifade ederek, "Örneğin, tarifelerin fentanil konusunda nasıl yardımcı olacağını anlamakta tamamen zorlanıyoruz. Ayrıca her ülkenin yasa dışı göçü kontrol etme hakkı olduğunu da anlıyoruz ama tarifeler bununla başa çıkmanın en iyi yolu mu? Tüm bunların temelinde sadece ABD ekonomisinin güçlendirilmesi değil, aynı zamanda önceliklendirilmesi var." diye konuştu.
Bu kapsamda tarifelerin nasıl uygulanacağına ilişkin detayların ve ülkelerin bunlara verdiği tepkilerin belirleyici olacağını vurgulayan Denton, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Şu anda 1930'larda yaşandığı gibi bir durum yok. ABD'nin küresel ekonomideki hakimiyeti ve ticaret akışlarındaki önemi nedeniyle o dönemdeki korumacı politikaların bir öncüsü olarak 'Büyük Depresyon' yaşanmıştı. Ancak şimdi öyle bir durum yok çünkü küresel ekonomi o döneme göre farklı bir yapıya sahip. ABD şu an küresel ticaretin yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturuyor. Yani tek başına bir küresel ticaret savaşına neden olamaz.
Ancak diğer ülkelerin nasıl tepki vereceğine bağlı olarak bir küresel ticaret savaşı çıkabilir. Burada her iki faktörün birleşimi önemli. Bu nedenle Kanada ve Meksika liderlerini doğrudan Trump ile iletişim kurmaya iten, alışılmışın dışındaki yaklaşımın kurallara dayalı bir yaklaşım olmadığını, bunun güç ve üstünlükle ilgili olduğunu, bununla ancak lider düzeyinde iletişimle başa çıkabileceklerini fark etmeleri oldu."
Denton, Kanada ve Meksika liderlerinin, karşılıklı tarifeler koymanın ülkelerinde ciddi bir ekonomik şok yaratacağının farkına vardığını belirterek, ilk aşamada tarafların misillemeden kaçınarak fayda gördüğünü anlattı.
– "ABD-Çin rekabetinde tarifelerin üstünlük sağlamayacağı ortada"
Çin'e yönelik duyurulan tarifelerin de fentanille bağlantılı olduğunu kaydeden Denton, "ABD'nin Çin ile olan büyük ekonomik üstünlük yarışında, tarifelerin bu üstünlüğü sağlamayacağı ortada. Bu üstünlük, yenilikçi ve üretken bir ekonomik modelle somutlaştırılarak sağlanabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Denton, Trump'ın, Amerikan yerli üretimini geri getirmek istemesinin anlaşılabileceğini ancak tedarik zincirlerinin bu şekilde sekteye uğratılmasına bağlı olarak ABD ekonomisinin de zarar görebileceğini ve enflasyonist baskıların yaşanabileceğini anlattı.
ABD Başkanı Trump'ın çelik ve alüminyumda ise tüm ülkelere yönelik gümrük vergisi uygulama kararı aldığını anımsatan Denton, bu tarifelere verilecek tepkilerin ekonomik sonuçlarının düşünülmesi gerektiğini ifade etti.
Denton, Avrupa Komisyonu'nun karşılıklı tepki vermeye hazır olduğunu açıkladığını dile getirerek, "Politik bir tepki verilmesi gerektiğini anlıyoruz ama bununla başa çıkmanın başka yolları da var. Bunun, net bir şekilde güç temelli bir yaklaşım olduğu anlaşılmalı. Bu yüzden liderlerin doğrudan görüşmesi gerekli ve bu önemli." dedi.
– Avrupa rekabet sorunlarıyla yüzleşiyor
ABD'nin Avrupa Birliği'ne (AB) yönelik olası gümrük vergilerini de değerlendiren Denton, AB'nin bu durumla başa çıkmadaki en büyük zorluğunun rekabetçilik alanındaki eksikliği olduğunu söyledi.
Denton, AB'nin siyasi ve ekonomik meseleleriyle başa çıkarak rekabetçiliği artırma fırsatı yakalarsa iyi bir gelişme sağlayabileceğini dile getirdi.
AB için olası tarifeler karşısındaki bir diğer zorluğun ise "nasıl birlik içinde kalacakları" olduğuna işaret eden Denton, "Her zaman bölünme riski olabilir. ABD'nin, AB ülkelerine uygulayacağı farklılıklar olabilir. Bu yüzden birlik içinde kalmak önemli. Rekabetçi ve birlik içinde olmayan bir AB, hem Avrupa vatandaşları hem de dünya için olumsuz bir durum yaratır. AB'nin daha fazla rekabet edebilmesini sağlayacak reformları sürdürmesi gerekiyor ve bu durumu bir fırsat olarak kullanmalı." diye konuştu.
– "Kanada, Türkiye'nin stratejisinden ders almalı"
Denton, Türkiye'nin de ABD'nin gümrük tarifelerinden kaynaklanabilecek olası riskleri göz ardı edemeyeceğini ve hazırlıklı olması gerektiğini ifade etti.
Öte yandan, Türk özel sektörünün her zaman oldukça yenilikçi ve güçlü olduğunu vurgulayan Denton, konuşmasını şöyle tamamladı:
"İnşaat ve hizmetler sektörü gibi bazı başarı hikayelerini incelediğimizde, bunu görebiliriz. Ayrıca Türkiye'nin ihracat yönelimi AB'ye olsa da Orta Doğu ve diğer bölgelerdeki konumu da çok önemli. Eğer Orta Doğu'da daha fazla normalleşme görülür ve ekonomik fırsatlara daha fazla odaklanılırsa Türkiye'nin burada müthiş bir rolü olabilir. Diğer bir önemli nokta ise Türk iş dünyasıyla sıkça zaman geçirdiğimiz için, Türkiye'nin gerçekten pazarlarını çeşitlendirme konusunda çok çaba sarf ettiğini görüyoruz ve bu, Kanada için ders alınması gereken çok iyi bir strateji."
