İstanbul, 22 Mart (DHA) – Greenpeace, Coal Swarm ve Sierra Club tarafından senelik hazırlanan “Yükseliş ve Çöküş 2018 (Boom and Bust)” raporuna göre, bir önceki yıl olduğu gibi 2017’de de kurulması planlanan kömürlü termik santral kapasitesinde küresel çapta büyük bir düşüş yaşandı.
Rapora göre son üç yılda rekor düzeyde (97 GW) kömürlü termik santral emekliye ayrıldı. Özellikle Çin ve Hindistan’da çarpıcı bir düşüş yaşanırken, dünyanın aksine Türkiye, 2017 yılında proje aşamasındaki kömürlü termik santral kapasitesinde dördüncü sırada yer aldı.
Raporda yer alan çarpıcı veriler şöyle;
“Yapımı yeni tamamlanmış kömürlü termik santrallerde bir yıl öncesine göre yüzde 28, son iki yılda toplam yüzde 41 düşüş görüldü.
“İnşaata başlama oranında bir yıl öncesine göre yüzde 29; son iki yılda yüzde 73 düşüş yaşandı. 2017 yılında 12 ülkede 62 konumda inşaata başlandı ve bunların 45’i sıfırdan, 17’si ise mevcut santrallere ek ünite inşaatıydı.
“Kömürlü termik santrallerin coğrafi dağılımında daralma yaşandı ve sadece yedi ülke birden fazla konumda kömürlü termik santral inşaatı başlattı.
“Bugüne kadar en az 34 ülke ve eyalet mevcut kömürlü termik santralleri kapatacaklarını taahhüt etti. En az 24 şirket ile farklı kuruluşlar ise kömürsüz enerji kullanacaklarını taahhüt etti.”
Raporda yer alan verilere göre, Şubat 2018 itibarıyla, 10 Avrupa Birliği (AB) ülkesi (Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, İtalya, Portekiz) elektrik üretiminde kömür kullanımını sonlandırdı veya 2030’a kadar sonlandıracağını açıkladı.
Raporda ayrıca, Birleşik Krallık’ta, kömürün elektrik üretimindeki payı 2012 yılında yüzde 45’ten, 2017’de yüzde 2.0’ye düşerken, Almanya’nın, kömür kullanımını 2019’da sonlandırmayı planladığı belirtildi.
Raporda Türkiye’nin 15.410 MW duyurulan, 19.001 MW lisans öncesi ve 7.349 MW lisanslı olmak üzere, çok sayıda kömürlü termik santral projesini devam ettirdiği ve son birkaç yıldır genellikle bölge halklarının yoğun mücadelesi neticesinde, birçok projeden vazgeçildi.
Greenpeace Akdeniz Kampanyalar Sorumlusu Özgür Gürbüz Türkiye’ye dair çarpıcı veriler içeren raporu şöyle değerlendirdi:
“Bugün yayımlanan Yükseliş ve Çöküş raporunun da net bir şekilde ortaya koyduğu gibi dünyada kömürden çıkış hızlandı. Çin ve Hindistan gibi enerjiye herkesten daha fazla ihtiyacı olan ülkelerde bile kömürün payının azalmaya devam ettiğini görüyoruz.
“Türkiye’de de proje aşamasındaki kömürlü santral sayısında düşüş görüyoruz ancak bu yeterli değil. 44 bin megavatı bulan proje aşamasındaki kömür santralları Türkiye’nin havasını daha kirli yapacağı gibi yenilenebilir enerjiyle enerji verimliliği gibi ülke ekonomisine katkıda bulunacak atılımların yapılmasına da engel oluyor. Halbuki, arz fazlası sorunuyla karşı karşıya bulunan Türkiye bu durumu fırsata çevirip, dünyayla birlikte kömürden çıkış sürecine katılabilir. Bu değişimi gerçekleştirmenin önünde ekonomik ve teknik bir sorun yok.”
Kömürlü termik santrallerdeki düşüşün cesaretlendirici ama yetersiz olduğunun altını çizen CoalSwarm direktörü Ted Nace konuyla ilgili, “Güneş ve rüzgâr enerjisindeki seri üretim, yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimin maliyetinin tahmin ettiğimizden daha hızlı şekilde düşmesini sağlıyor ve iş dünyası ile enerji sektörü de bunu fark ediyor” diye konuştu. (Tablo)
