ANKARA (AA) – ARİFE YILDIZ ÜNAL – Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bünyesindeki Piyasa Gözetim Laboratuvarı, başta cep telefonları olmak üzere çeşitli cihazlara yıkıcı tahribat testi yapılmasını sağlayarak, dayanıklılıklarının ve standartlara uygunluklarının ölçümüne imkan veriyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu'nun ziyaretiyle gündeme gelen BTK Piyasa Gözetim Laboratuvarı, kapılarını AA'ya açtı.
Türk Akreditasyon Kurumuna (TÜRKAK) akredite laboratuvar, yaklaşık 5 milyon avroya kuruldu. Laboratuvarda numune cihazlara temel gerekliliklere uygunluk testleri gerçekleştiriliyor.
Testlerde, cihazlarda yıkıcı tahribata neden olabilecek düşürme, yakma, elektrostatik deşarj, gerilim değişimi, elektriksel hızlı geçişler, patlama ve gerilim dalgalanması uygulanıyor.
– Türksat 6A'dan 5G testlerine kadar çalışma
RASAT ve GÖKTÜRK-2 uyduları BTK'nin bu laboratuvarında bazı testlere tabi tutulmuştu. Türkiye'nin ilk yerli uydusu Türksat 6A'nın bazı modüllerinin testleri de burada yapıldı.
AR-GE faaliyetlerine yönelik testlerde alınan ücretlerde yüzde 75’e kadar indirim uygulanıyor. Bu kapsamda başta ASELSAN olmak üzere AR-GE faaliyeti yürüten birçok firma ve üreticiye laboratuvar altyapısı kiralanarak ürünlerini test etme imkanı sağlanıyor.
Tüketicilerin satın aldıkları cihazları güvenle kullanmaları için imalatçı ve ithalatçı firmaların sürekli denetlenmesi gerekiyor. Kurum tarafından yayınlanan teknik mevzuata uyumluluğu da bu şekilde denetleniyor.
Türkiye'nin 5G'ye yerli ve milli imkanlarla geçen ilk ülkelerden olması hedefi kapsamında, çok daha yüksek hızlar ve daha düşük gecikme sürelerine sahip 5G teknolojisinin üretim testleri de burada yapıldı.
– 200'e yakın test ekipmanı
Laboratuvarda, teknoloji ve altyapı anlamında yarı yansımasız, tam yansımasız ve yalıtımlı test odaların bulunuyor. Elektromanyetik dalgaların içeri girmesini ya da dışarı çıkmasını engelleyen test ortamlarında, ithalat veya yerli üretim yoluyla piyasaya arz edilen elektronik haberleşme cihazlarının uluslararası standartlara uyumu ve insan sağlığına uygun olmasına yönelik testler uygulanıyor. 200'e yakın test ekipmanının bulunduğu laboratuvarda, cihazın elektromanyetik uyumluluk içinde çalışıp çalışmadığı tespit ediliyor.
SAR Odası'nda cihazların çeşitli frekanslarda yaydığı elektromanyetik alanın beyin üzerindeki soğrulma oranı robot yardımıyla belirleniyor. Elektromanyetik dalganın Avrupa standardı olan 2 vat/kilogram altında olup olmadığı burada ölçülüyor.
Robotlar vasıtasıyla insan beyninin simüle edildiği laboratuvarda çeşitli kimyasallar birleştirilerek, insan beynine en yakın sıvı oluşturulup, insan kulağına telefon yaklaştırdıktan sonra robot vasıtasıyla elektromanyetik alan değerleri ölçülüyor. Cihazın haberleşme esnasında nasıl bir elektromanyetik alan oluşturduğu ve bu alanın insan sağlığını ne kadar etkilediği araştırılıyor. Özellikle uzun görüşmelerde telefonun başa yakın tutulması yerine kulaklıkla kullanılmasının önemi buradaki testlerde de ortaya çıkıyor. Telefon konuşmalarının kulaklıkla yapılması durumunda sıfıra yakın SAR değeri oluşuyor.
Aramalarda telefona bağlantı kurulma anı, elektromanyetik dalga açısından en yüksek değere ulaşıldığı an olarak belirleniyor. Karşıdan "Alo" sesi alındıktan sonra telefonun kulağa götürülmesi durumunda yaklaşık 15'te bir oranında daha az elektromanyetik alana maruz kalınıyor. Burada yapılan deneyle insan vücudunun çeşitli kısımlarının maruz kaldığı elektromanyetik değer ölçülüyor.
– Deşarj testinde 3 bin voltluk elektrik cep telefonuna veriliyor
Vatandaşların, aldıkları elektronik cihazların kullanım kılavuzunda ayrıntılı şekilde verilen SAR değerlerine bakmaları önem taşıyor. Laboratuvar yetkilileri, ölçümleri yapılan cihazların hiçbirinde 2 vat/kilogramın görülmediğini, piyasada söz konusu SAR değerinin üzerinde henüz denetime takılan bir cihaz bulunmadığını belirtiyor. Piyasada SAR değeri 2 vat/kilogramın üzerindeki cihazlarla ilgili idari para cezasının yanı sıra cihazların piyasadan toplatılmasına kadar çeşitli yaptırımlar uygulanıyor.
Piyasa Gözetim Laboratuvarı'nda cihazlarda yıkıcı tahribata da neden olabilecek düşürme testleri, yakma testleri, elektrostatik deşarj, gerilim değişimi, elektriksel hızlı geçişler, patlama ve gerilim dalgalanması gibi bazı ilave testler de gerçekleştiriliyor.
Deşarj testi için 3 bin volt değerinde elektrik cep telefonuna uygulanıyor, bunun herhangi kazaya yol açıp açmadığı, drop testinde ise yere düşen telefonun çalışıp çalışmadığı kontrol ediliyor.
– Güvensizlik tespit edilen cihazlara ceza
Laboratuvarın faaliyetleri kapsamında, özellikle 2016'dan bu yana buradaki etkinlik ve verimliliğin de artmasıyla idari denetimlerde 5 bin firmaya ait 3 bin 360 marka ve 12 bin model cihaza ilişkin 20 bin denetim gerçekleştirildi ve teknik denetim olarak yaklaşık 10 bin numune cihaza test yapıldı.
Denetimlerde, yüzde 18'e tekabül eden 3 bin 636 cihazda aykırılık tespit edildi ve 323 firmanın 682 cihazı için 10 milyon lira idari para cezası kesildi.
Ayrıca güvensizlik tespit edilen 22 cihaz için 13 firmaya 1 milyon 700 bin lira idari para cezası uygulandı.
